An online connection between the Persian-speaking world, Bulgaria, Romania and the rest – Онлайн връзка между персоговорящия свят, България, Румъния и останалите – Legătură online între lumea persofonă, Bulgaria, România şi celelalte – روابط انلاین بین دنیای فارسی زبان بلغارستان رومانیا و دیگران
Корицата на книгата на Ангел Орбецов (източник: скрийншот)
Книга разкрива богатството на българо-иранските отношения от Освобождението до края на 50-те години
Владимир Митев
Ангел Орбецов е български дипломат и иранист, който в края на 2022 г. публикува като книга своето докторантско изследване “Българо-иранските отношения от Освобождението до края на 50-те години на ХХ век”. Орбецов е бивш посланик в Китай и дългогодишен директор на дирекция “Азия, Австралия и Океания” в българското външно министерство. Той е бил и дипломат в Иран в края на 80-те и началото на 90-те години на ХХ век, като изпълнявал и консулски функции. Автор е на редица научни публикации за българо-иранските отношения и иранската съвременна политика.
Coperta cărții lui Anghel Orbețov (sursă: screenshot)
O carte dezvăluie bogăția relațiilor bulgaro-iraniene de la Eliberare până la sfârșitul anilor ’50
Vladimir Mitev
Anghel Orbețov este un diplomat și iranist bulgar care și-a publicat cercetarea de doctorat, ,,Relațiile bulgaro-iraniene de la eliberare până la sfârșitul anilor ’50’’, sub formă de carte la sfârșitul anului 2022. Orbețov a fost ambasador în China, precum și mult timp director al Direcției Asia, Australia și Oceania din cadrul Ministerului bulgar de Externe. De asemenea, a fost diplomat în Iran la sfârșitul anilor ’80 și începutul anilor ’90, ocupând și funcții consulare. Este autorul unei serii de publicații academice privind relațiile dintre Bulgaria și Iran și politica iraniană contemporană.
The cover of Angel Orbetsov’s book (source: screenshot)
A book reveals the richness of Bulgarian-Iranian relations from 1878 to the late 1950s
Vladimir Mitev
Angel Orbetsov is a Bulgarian diplomat and Iranologist who published his doctoral research, Bulgarian-Iranian Relations from the (Bulgarian) Liberation to the Late 1950s, as a book in late 2022. Orbetsov is a former ambassador to China and longtime director of the Asia, Australia and Oceania Directorate at the Bulgarian Foreign Ministry. He was also a diplomat in Iran in the late 1980s and early 1990s, also serving in consular functions. He is the author of a number of scholarly publications on Bulgarian-Iranian relations and contemporary Iranian politics.
Поглед към масите по времето на Мохаммад Мосаддег рпез призмата на Елиас Канети и на прозата на Ахмад Махмуд
Studia Europaea 2/2022, Babeș-Bolyai University (Romania), 30 December 2022
Владимир Митев
Резюме
Тълпите са играли и продължават да играят много важна роля в иранската политика в критични моменти. В тази статия се разглежда ролята му в средата на ХХ век, особено по време на управлението на Реза Шах (1925-1941 г.) и на Мохамед Мосаддег (1951-1953 г.). В статията се прави преглед на европейската мисъл за масите, като се обръща специално внимание на идеите на родения в България нобелов лауреат Елиас Канети. Канети смята, че тълпата не винаги е ирационална, зла сила, а понякога играе исторически положителна роля: когато изисква и осъществява социална промяна. Точно това се случва по времето на Мосаддег. Погледът към тези времена е направен чрез откъси от иранския роман ,,Съседи” на Ахмад Махмуд, но също и чрез преглед на тогавашната преса и историческите трудове на Ерванд Абрахамян.
Romanul iranian Vecinii și epoca lui Mohammad Mosaddegh, văzute prin prisma ideilor despre mase ale bulgarului Elias Canetti
Studia Europaea 2/2022, Babeș-Bolyai University (Romania), 30 December 2022
Vladimir Mitev
Rezumat
Mulțimea a jucat și continuă să joace un rol foarte important în politica iraniană în momente critice. Acest articol analizează rolul acesteia la mijlocul secolului al XX-lea, în special în timpul guvernării lui Reza Shah (1925-1941) și în mandatul lui Mohammad Mosaddegh (1951-1953). Articolul trece în revistă gândirea europeană despre mase, punând un accent deosebit pe ideile laureatului Nobel pentru literatură Elias Canetti, născut în Bulgaria. Canetti credea că mulțimea nu era întotdeauna o forță irațională, malefică, ci uneori juca un rol istoric pozitiv: atunci când cerea și promulga schimbări sociale. Este exact ceea ce s-a întâmplat în timpul lui Mosaddegh. O privire asupra acestor vremuri este făcută prin intermediul unor extrase din romanul iranian ,,Vecini’’ de Ahmad Mahmoud, dar și printr-o privire asupra presei din acea vreme și a scrierilor istorice ale lui Ervand Abrahamian.
The Iranian novel Neighbours and the times of Mohammad Mosaddegh, seen through the ideas about masses of Bulgaria-born Elias Canetti
Studia Europaea 2/2022, Babeș-Bolyai University (Romania), 30 December 2022
Vladimir Mitev
Abstract
The crowd has played and continues to play a very important role in Iranian politics at critical moments . This article looks at its role in the mid 20th century, especially during the times of rule of Reza Shah (1925-1941) and Mohammad Mosaddegh (1951-1953). The article reviews European thought about the masses, with special emphasis on the ideas of Bulgaria-born Nobel Laureate in Literature Elias Canetti. Canetti believed that the crowd was not always irrational, evil forces, but sometimes played a positive historical role: when it demanded and enacted social change. It is exactly what happened during the times of Mosaddegh. A look at these times is made through excerpts from the Iranian novel Neighbors by Ahmad Mahmoud, through a look at the press of that time and Ervand Abrahamian’s historical writing.
Screenshot of the article at Setare Sobh (Morning Star)
Fereydoun Majlessi, an Iranian foreign policy analyst in an interview with Setareh Sobh (Morning Star)
Morning Star, Faezeh Sadr: This year, Student Day is a different experience for the officials who go to the country’s universities as speakers. Because they face serious questions from students. Therefore, the impact of the social atmosphere and recent protests on the officials’ words is evident. Mohammad Baqer Qalibaf gave a speech on the occasion of Student’s Day at Tarbiat Modares University. In a part of his speech, the speaker of the parliament mentioned the recent protests and while introducing himself as one of those who contributed to the country’s problems with his mistakes, he said: “…we must prove the effectiveness of religion in the government…” Setareh Sobh made an interview with Fereydoun Majlesi, the analyst, who analyzed the words of the speaker of the parliament, which you can read below:
Fereydoun Majlessi, un analist iranian de politică externă, într-un interviu acordat lui Setareh Sobh (Luceafărul)
Luceafărul, Faezeh Sadr: Anul acesta, Ziua Studenților este o experiență diferită pentru oficialii care merg în universitățile din țară în calitate de vorbitori. Pentru că se confruntă cu întrebări serioase din partea studenților. Prin urmare, impactul atmosferei sociale și al protestelor recente asupra cuvintelor oficialilor este evident. Mohammad Baqer Qalibaf a ținut un discurs cu ocazia Zilei Studentului la Universitatea Tarbiat Modares. Într-o parte a discursului său, președintele parlamentului a menționat protestele recente și, în timp ce se prezenta ca fiind unul dintre cei care au contribuit la problemele țării prin greșelile sale, a spus “…trebuie să dovedim eficiența religiei în guvern…”. Setareh Sobh a realizat un interviu cu analistul Fereydoun Majlesi, care a analizat cuvintele președintelui parlamentului, pe care îl puteți citi mai jos:
Статията на сайта на Setareh Sobh (източник: скрийншот)
Феридун Маджлеси, ирански външнополитически анализатор, в интервю за Setareh Sobh (Зорница)
Зорница, Фаезе Садр: Тази година Денят на студентите е различно преживяване за официалните лица, които отиват в университетите на страната като лектори. Защото се сблъскват със сериозни въпроси от страна на студентите. Въздействието на социалната атмосфера и неотдавнашните протести върху думите на длъжностните лица е очевидно. Мохамед Бакер Калибаф произнесе реч по случай Деня на студента в университета “Тарбиат Модарес”. В една част от речта си председателят на парламента споменава неотдавнашните протести и, представяйки се като един от тези, които с грешките си са допринесли за проблемите на страната, казва: “…трябва да докажем ефективността на религията в управлението…”. “Зорница” проведе интервю с анализатора Феридун Маджлеси, който анализира думите на председателя на парламента, което можете да прочетете по-долу:
جامعۀ ایران تا پیش از انقلاب اسلامی بخشی از جریان جهانی اندیشهها بود و پدیدآورندگان آن از دستاوردهای اندیشۀ جهانی برای نقد واقعیت آن استفاده میکردند. برای مثال «نظریۀ وابستگیِ» معروف، که جهان را به یک مرکز توسعهیافتۀ صنعتی و یک حاشیۀ استثمارشده تقسیم میکند، برای درک مقالۀ «غربنشینی» جلال آل احمد (1961) بسیار بهکار آمد. مسیر توسعۀ ایران را با غلبه بر عقبماندگی تکنولوژیکی و اقتصادیِ ایجادشده توسط تابعیت شبهاستعماری ترسیم میکند.
به همین ترتیب، موفقیتهای موج دوم فمینیسم (که در دهههای 1960 و 1970 در غرب به اوج خود رسید) مبنای درک رمانی شد که در بستری کاملاً فرهنگی‑ایرانی نوشته شده بود. این رمان سووشون نام داشت و نوشتۀ سیمین دانشور بود.
تا پیش از دانشور، در ایران فقط مردان رمان مینوشتند، بنابراین میتوان دانشور را اولین زن رماننویس ایرانی دانست. این رمان از تکامل شخصی یک زن تحصیلکردۀ ایرانی میگوید که از تبعیت او از هنجارهای اجتماعی و نظم مردسالارانه شروع میشود و تا اعتراض آشکار او به وضعیت موجود ادامه مییابد.این تکامل براساس پویایی اخلاقی درونی قهرمانی اتفاق میافتد که هیچ الگو و پشتوانهای برای رهایی خود ندارد. او خود را از نظم ظالمانه رها میکند و پیشگام جنبش زنان ایران میشود. گرچه در زمان ما جنبش فمینیستی بهطور سنتی قوی است، اما در طول جنگ جهانی دوم، یعنی زمانی که کنش در رمان اتفاق میافتد، بهسختی درحال ظهور بود.
این مقاله درپی آن است که اثبات کند رمان سووشون از موج دوم فمینیسم در غرب الهام گرفته است، همچنین امواج فمینیسم را بررسی میکند، زندگینامۀ سیمین دانشور را ارائه میکند، ارجاعاتی به بخشهایی از رمان دارد و رهایی شخصیت اصلی زری را، که دانشور آشکارا با آن یکی میشود، تحلیل میکند. روش مورد استفاده را خواندن نزدیک مینامند.
این نکته حائز اهمیت است که تکامل معنوی زری در سووشون را عوامل متعددی تعیین میکنند که میتوان به این موارد اشاره کرد:
میل او به امنیت و یکپارچگی خانه و خانواده؛ تضاد میان تحصیلات درجهیک او در مدرسۀ انگلیسی شیراز و فساد و ویرانی ناشی از جنگ و اشغال جنوب ایران بهدست بریتانیا و درنهایت ظهور و سپس افزایش شجاعت زری برای مخالفت با نظم انسانساختهای که در آن او را جنس پستتر معرفی میکند.
این تحول که با پویاییهای درونی صورت میگیرد زری را متوجه این نکته میکند که اگر موضوع مدنظر او صرفاً روابط عمومی باشد، هرچه به آن اهمیت میدهد نابود میشود. او میداند که تا زمانی که جامعه مجبور به این کار نشود به او احترام نمیگذارد. با این حال، مخالفت او با قوانین تحمیلی، یک هوس زودگذر نیست، بلکه احساسی عمیقاً آگاهانه از نیاز به عدالت در جهانی است که درحال فروپاشی است.
سووشون، زمان اشغال ایران (1941)، یعنی دوران تفرقهافکنی در جنوب ایران، را بهتصویر میکشد. برخی برای کسب قدرت درتلاشاند تا با انگلیسیها همکاری کنند، عدهای از شرایط نابسامان جامعه سوءاستفاده میکنند و از قاچاق اسلحه سود میبرند، تعدادی علیه دولت توطئه میکنند و بعضی نیز یا با همهگیری تیفوس مبارزه میکنند و یا بیماران روانی را درمان میکنند. در این میان، زری تلاش میکند تا سرزمینش را بدون جنگ بهدست آورد. تفاوت زری با دیگران در این است که او برای خدمت به زندگی تلاش میکند، درحالیکه دیگران در خدمت قدرت هستند. البته این یکی از نشانههایی است که نشان میدهد سووشون با درک نقش زنان در جامعه و با مفاهیم موج دوم فمینیسم مطابقت دارد.
The Persian Bridge of Friendship - Персийският мост на приятелството - Podul Persan al Prieteniei - پل دوستی فارسی 